Elementen van een droogteplan voor Roeselare – aangereikt door Groen Roeselare juni 2020 Groen Roeselare formuleert hieronder belangrijke elementen, voorstellen en ideeën van en voor een droogteplan voor Roeselare. Groen Roeselare zal het door stad Roeselare ontwikkelde droogteplan beoordelen aan de hand van het hieronder beschreven kader. We pleiten voor een brede aanpak die ervoor moet zorgen dat Roeselare een beetje meer een spons wordt. Opvangen en vasthouden van water als het er is, en het weer gebruiken als we het nodig hebben. Wordt Roeselare de eerste West-Vlaamse sponsstad? Onze voorstellen : Ontharding in Roeselare Ontharding van het eigen openbaar domein van Roeselare. Bij de (her)aanleg van straten en pleinen moet maximaal de kaart van het ontharden en het vergroenen getrokken worden. Momenteel zijn hier en daar kleinschalige pogingen zichtbaar in het kader van heraanleg van parkeerplaatsen. We pleiten ervoor om het tempo waaraan de ontharding gerealiseerd wordt te verhogen door niet alleen hierop in te zetten bij heraanleg. Een pro-actieve aanpak is in dit verband zeker nodig. Een onthardingsplan voor het openbaar domein, na een grondige studie van de huidige verharde toestand, is hierbij een mustDe idee van een onthardingsmanager (stad Gent) kan daarbij een inspirerende methode zijn. Hij/zij kan zich specifiek richten op kleine en grotere onthardingswerken. Er zijn veel plaatsen waar dat kan, en dat zijn kleinschalige 'quick wins'. Beton of asfalt wordt vervangen door groen, zodat waterinfiltratie en buffering mogelijk wordt. Op lange termijn moet ontharding de rode draad worden bij elk project van de stad. We pleiten ervoor om 15 procent minder verharding per jaar te realiseren, over alle projecten heen. Ontharding van privaat domein Voorkomen van verdere verharding. Het stadsbestuur heeft ook de instrumenten in handen om de particulieren en bedrijven te stimuleren om op het eigen terrein acties te ondernemen. Bij het afleveren van omgevingsvergunningen kan bijvoorbeeld nog sterker ingezet worden op het vastleggen van een maximaal percentage verharde oppervlakte in de vergunning. Informatie en preventie : private eigenaars worden gestimuleerd om bestaande harde oppervlakte te ontharden. Stad Roeselare zet hieromtrent eigen campagnes op en ondersteunt deze met acties en regelgeving. Handhaving onthardingHeel belangrijk is om een actief opvolg- en handhavingsbeleid hieromtrent op te zetten. Het heeft geen zin om strenge regels uit te vaardigen die dan niet gecontroleerd en opgevolgd worden. In dit bedje is Stad Roeselare al te vaak ziek. Aangepaste aanleg van het groen openbaar domein - aangepaste landbouwtechnieken Bij de (her)aanleg van groen openbaar domein van stad Roeselare is er extra aandacht voor : vegetatie die goed overleeft in relatief droge omstandigheden die de eigenschap heeft om water goed/beter vast te houden   Informatie en preventie : private eigenaars worden gestimuleerd om ook de eigen tuin aangepast aan te leggen. Stad Roeselare zet hieromtrent eigen campagnes op en ondersteunt deze met acties en regelgeving. Stad Roeselare kan bv een eigen voorbeeldtuin (de sponstuin) aanleggen die inspirerend kan zijn voor de inwoners. Aangepaste landbouw. Agro-ecologie als oplossing voor droge zomers. Voor elke procent extra organische stof in de bodem kan die bodem 200.000 extra liter water vasthouden per hectare. Dit kan met nieuwe technieken snel opgebouwd worden. Als landbouwregio kan dit voor Roeselare een belangrijke impact hebben. Aanleggen van een (strategische) voorraad Strategische voorraad op het openbaar domein Alles start met een adequate monitoring van de regionale behoeften en voorraden aan drink- en regenwater. Wat hebben we nodig (of kunnen we nodig hebben) en welke voorraden zijn er? Stad Roeselare moet samen met andere instellingen in een goede monitoring voorzien. Tijdens droogteperiodes kampen de landbouwers meer en meer met watertekort, terwijl her en der wateroverschotten zijn die zomaar geloosd worden. Hierbij denken we aan water dat voortkomt uit industriële productie, en water uit buffervolumes (die door de Gewestelijke Stedenbouwkundige Verordening Hemelwater voortdurend moeten leeglopen). Stad Roeselare kan zorgen voor de bemiddeling en organisatie van overschotten en tekorten. Een slimme inplanting en realisatie van waterreserve; waar dit wateroverschot verzameld wordt en ter beschikking kan gesteld worden van de lokale afnemers, kan een win-win situatie opleveren voor alle betrokkenen. Dit kan zowel bovengronds als ondergronds. De idee van de aanleg van een reeks van openbare zwemvijvers die enerzijds gevuld kunnen worden met regenwater (en zo deel kunnen zijn van een strategische watervoorraad) en anderzijds bij kunnen dragen aan verfrissende en recreatieve mogelijkheden in het kader van een hitteplan. Hier is er een duidelijke overlapping met een waterbeheersingsplan. Denk aan het aanleggen van overstromingsgebieden en grote en kleine WADI’s. Water op het privaat domein Ondersteuning en subsidie van regenwaterputten bij vernieuwbouw Ondersteuning en subsidie van regenwaterputten en hergebruik van water (grijs water) in de grotere appartementsgebouwen. We pleiten voor regelgeving waarbij het opvangen van hemelwater verplicht wordt, alsook het voorzien van leidingen met regenwater naar toiletten en wasmachines. Kan de stad bij nieuwe grote projecten het gebruik van hydraloop stimuleren? Een toestel dat het gebruikte water (grijs water) terug bruikbaar maakt voor wasmachines en toiletten. Ondersteuning en subsidie van systemen die de insijpeling van het regenwater in eigen tuin bevorderen, bv overloop van de regenwaterput naar de eigen tuin i.p.v. de riolering. Regionaal droogteplan op niveau van Midwest Bovenstaande thema's (ontharding en strategische voorraad) kunnen het best op een regionaal niveau aangepakt worden. Het is duidelijk dat regenwater in belangrijke mate in het buitengebied kan en dient opgevangen te worden. Bronbemaling Te veel waardevol water verdwijnt nog rechtstreeks in de riolering. Dit moet vermeden worden, zeker in periodes van droogte, wanneer maatregelen opgelegd worden zoals oppompverbod uit rivieren en beken voor landbouwers en sproeiverbod in tuinen. Vaak zien we dat op bouwwerven het opgepompte grondwater (bronbemaling) rechtstreeks in de riolering wordt gepompt. Dit dient maximaal vermeden te worden. Voor bronbemaling is een vergunning nodig. Het stadsbestuur kan in de omgevingsvergunning als voorwaarde opleggen dat aannemers het opgepompte water bij droogte moeten opvangen en ter beschikking stellen van de buurt. Maar het opleggen en toepassen van retourbemaling, waarbij het water in de directe omgeving terug in de bodem kan infiltreren is uiteindelijk de meest aangewezen oplossing om waterverspilling tegen te gaan. Handhaving. Veelal loopt het fout bij de handhaving van de opgelegde retourbemaling. Een strikte handhaving dient georganiseerd te worden. Preventie van te groot watergebruik en hergebruik van water Stad Roeselare dient een analyse te maken van de grote watergebruikers in Roeselare. Op basis hiervan dient geïnvesteerd te worden in innovatie en ondersteuning van lokale grootgebruikers bij het inplannen en ondersteunen van preventie- en hergebruik. Stad Roeselare dient een audit/screening van watergebruik van eigen infrastructuur op te zetten en vervolgens gepaste maatregelen te nemen. Stad Roeselare dient een private audit/screening van watergebruik ter beschikking te stellen van de inwoners. Dit kan een belangrijk instrument in termen van preventie en sensibilisering. We stellen voor om een start te nemen met het ter beschikking stellen van minstens 100 gratis screenings van eigen watergebruik aan de Roeselaarse bevolking. Sensibilisering Sensibilisering werd al enkele keren aangehaald. Vanuit de idee dat we ook dit probleem samen moet tackelen 'altegoare' zal ook hier een beroep dienen gedaan te worden op de burger. We pleiten ervoor om dit te doen in samenwerking met de gespecialiseerde ngo's zoals Join for Water (het vroegere Protos vzw).  Er kunnen educatieve pakketten aangeboden worden aan basis- en secundaire scholen. Maar ook anderen doelgroepen dienen specifiek en met aangepaste middelen benaderd te worden. Via www.joinforwater.ngo/nl/watervoetafdruk kan iedereen zijn eigen watervoetafdruk berekenen. Een aanrader en eye-opener. Verdere sensibilisering over dit onderwerp is nodig.  https://omgeving.vlaanderen.be/vlaanderen-breekt-uit-homepagina Welzijn en sociale gelijkheid Droogte is een algemeen probleem. Water is een recht. In tijden van droogte zal Stad Roeselare in de eerste plaats moeten inzetten op het garanderen van water voor de gewone man (en dan denken we niet alleen aan drinkwater, maar ook aan recreatief water). Zolang de private zwembaden vol staan moet het openbaar water (via fonteinen, vijvers) ter beschikking gesteld worden van de bevolking.Het is in die zin belangrijk dat Stad Roeselare een afschakelplan voorbereid. Welke voorzieningen zijn minder belangrijk en worden in eerste instantie afgekoppeld? Dit plan dient vooraf opgemaakt te worden zodat er in droogtetijden niet dient geïmproviseerd te worden. Vlaams beleid Stad Roeselare staat uiteraard niet alleen. We hebben al verwezen naar de regio Mid-West. Maar ook maatregelen op een Vlaams niveau zullen nodig zijn. Bijvoorbeeld om overmatig watergebruik te ontmoedigen. Roeselare dient zich hier maximaal op te alligneren.